یکی از ناهنجاری‌های دندانی و فکی، جلو بودن فک بالا است. در حالت نرمال وقتی فرد دندان‌های عقبی خود را روی‌هم می‌گذارد، در قسمت جلوی دهان دندان‌های جلویی فک پایین باید به پشت دندان‌های فک بالا بچسبند. افرادی که دچار مشکل جلو بودن فک بالا هستند هنگامی که دندان‌های عقبی روی‌هم قرار می‌گیرند، در قسمت جلوی دهان دندان‌های فک بالا بسیار جلوتر از دندان‌های فک پایین هستند.

ارتودنسی فک بالا یکی از روش‌های درمانی در حوزه دندان‌پزشکی است که برای اصلاح مشکلات دندانی و فکی در فک بالا استفاده می‌شود. این روش با استفاده از ابزارهایی مانند براکت‌ها، سیم‌ها و دستگاه‌هایی که به دندان‌ها و فک بالا نصب می‌شوند، تلاش می‌کند تا دندان‌ها را به جایگاه درست خود برگردانده و فک بالا را به شکل صحیحی تنظیم کند. ارتودنسی برای فک بالا جهت درمان مشکلاتی مانند نامرتبی دندانی،التهاب  لثه، فاصله بین دندان‌ها، مشکلات فکی مانند تنگی فک، عقب بودن فک بالا وجلو بودن… مورداستفاده قرار می‌گیرد. اصلاح مشکلات دندانی و فکی با استفاده از ارتودنسی، علاوه بر بهبود ظاهر فرد، مزایایی مانند تقویت قدرت بیان، بهبود عملکرد بلعیدن غذا و کاهش درد و عفونت‌های دهانی را نیز به همراه دارد.

در بیشتر موارد افراد تمایل دارند درمان ارتودنسی را تنها برای فک بالا جهت داشتن لبخندی زیباتر انجام دهند. همچنین ممکن است ناهنجاری فقط در فک بالا یا پایین فرد وجود داشته باشد. در این شرایط، در صورت امکانپذیر بودن٬ براکت‌های ارتودنسی فقط روی دندان‌های یک فک نصب می‌گردند. اگر فردی بین دندان‌های فک بالا و پایین او فاصله باشد، کاندیدای مناسبی برای ارتودنسی یک فک نخواهد بود. از مزیت‌هایی که ارتودنسی به‌تنهایی فک بالا به همراه دارد، می‌توان به کاهش هزینه‌ها اشاره کرد. همچنین، افرادی که به دلیل ظاهر نامناسب براکت‌ها تمایلی به ارتودنسی ندارند، می‌توانند بی‌نظمی‌های فک بالا را با ارتودنسی متحرک، اصلاح کنند.

نحوه انجام ارتودنسی فک بالا

ارتودنسی به روش‌های مختلفی انجام می‌گیرد که ویژگی‌ها و مراحل ارتودنسی در هر کدام از آن‌ها با هم متفاوت است. در ادامه نحوه انجام این نوع درمان در روش‌های مختلف را بررسی میکنیم تا بتوانید روش مناسب خود را انتخاب کنید: 

براکتهای  فلزی : این براکتها به‌عنوان براکتهای سنتی نیز شناخته می‌شود و مقرون‌به‌صرفه‌ترین و کارآمدترین نوع براکتهای ارتودنسی است؛ اما متأسفانه براکتهای های فلزی بسیار جلب‌توجه می‌کنند و در دهان مشخص هستند. برای ساخت این براکتها از استیل ضدزنگ استفاده می‌کنند و آن‌ها را با استفاده از سیم‌های نازک، در کنار هم قرار می‌دهند.

ارتودنسی  متحرک (clear aligners): تمام روشهایی که به آن‌ها اشاره کردیم، از نوع ثابت بودند، اما همان‌طور که از اسم این روش پیدا است، بیماران می‌توانند پلاک های متحرک را از دهان خارج کنند. . پلاک  متحرک، یکی از محبوب‌ترین روش‌ها برای ارتودنسی به شمار می‌رود؛ البته این روش را تنها در مواردی می‌توانید به کار ببرید که دندان‌هایتان دچار ناهنجاری خفیف یا متوسط باشند. در نتیجه برای درمان ناهنجاری‌های شدید نمی‌توانید از این روش استفاده کنید.

براکتهای لینگوال: به این نوع براکتهای پشت دندانی نیز گفته می‌شود که شباهت بسیار زیادی با براکتهای فلزی دارد. ولی اصلی‌ترین تفاوت آنها این است که در روش لینگوال براکتها  در پشت دندان‌ها نصب می‌شوند. این روش به دلیل نیاز به وجود لابراتوارهی دندانی پیشرفته جهت ساخت براکتهای این روش، فعلا در کشور ما استفاده نمی شود.

براکتهای شفاف:  براکتهای شفاف با عنوان clear brackets نیز شناخته می‌شوند و شباهت بسیار زیادی به براکتهای فلزی دارند؛ با این تفاوت که برای ساخت این براکت‌ها به جای استناس استیل از سرامیک  استفاده می‌کنند. یکی از مهم‌ترین مزیت‌های براکتهای شفاف این است که به دلیل جنس شفاف کمتر دیده می شوند و زیباتر هستند.اما به دلیل اصطکاک بالا بین براکتهای سرامیکی و سیمهای استیل، روند درمان کمی کندتر است.

مزایای ارتودنسی فک بالا

مهم‌ترین هدف از انجام ارتودنسی، مرتب‌کردن دندان‌ها و ازبین‌بردن ناهنجاری‌هایی آن‌ها است. مرتب‌کردن دندان‌ها تأثیر بسیار زیادی روی ظاهر افراد می‌گذارد.

ارتقا بخشیدن به سلامت دهان و دندان با استفاده از این روش

جلوگیری از بروز مشکلات دهان و دندان با مرتب‌کردن دندان‌ها

آسیب کم‌تر به دندان‌ها و افزایش طول عمر آن‌ها به دلیل نظافت آسان دندان‌های مرتب

آسان‌تر شدن صحبت‌کردن و حتی جویدن غذا

کاهش میزان فشار وارد شده و سایش دندان‌ها

بهبود وضعیت قرار‌گیری فک بالا

هدیه کردن ظاهری زیباتر به‌ صورت و دهان

کاهش هزینه درمان تا حد زیادی

افزایش اعتمادبه‌نفس افراد در حین صحبت‌کردن و خندیدن

ارتودنسی فک بالا برای کودکان و بزرگسالان

ارتودنسی در بزرگسالان و کودکان متفاوت است . برخی تفاوت‌ها بین بزرگسال و کودک موجب شده است که ارتودنسی بزرگسالان با کودکان فرق داشته باشد. معمولاً طول مدت درمان ارتودنسی در بزرگسالان بیشتر از کودکان است. دلیل این امر، سفت‌شدن استخوان‌های فک بعد از بلوغ است. علاوه بر این، دندان‌های بزرگسالان درصد پوسیدگی بالاتری دارند. به همین دلیل قبل از ارتودنسی باید پوسیدگی‌ها را ترمیم کنند. یکی دیگر از تفاوت‌های بزرگسالان با کودکان، سلامت لثه‌هاست. از طرفی امکان دارد بعضی از بزرگسالان به کشیدن دندان‌های خاصی نیاز داشته باشند. همین امر ممکن است نصب براکت‌ها را سخت کند.کودکان کاندیدای بهتری جهت انجام ارتودنسی دندان هستند. از مهم‌ترین مواردی که در رابطه با ارتودنسی کودکان می‌توان به آن اشاره کرد، مدت زمان درمان است. معمولاً طول درمان در کودکان کمتر است. همچنین، کودکان کمتر از ظاهر خود می‌ترسند. به همین دلیل ممکن است از لحاظ اعتمادبه‌نفس مشکلات کمتری با براکت‌ها داشته باشند. از تفاوت‌های دیگر ارتودنسی بزرگسالان و کودکان،امکان  استفاده از پلاک های متحرک ارتودنسی و ابزارهای ارتودنسی خارج دهانی  برای کودکان می‌توان نام برد.

ارتودنسی فک بالا برای رفع چه مشکلاتی انجام می‌شود؟

درمان این نوع ارتودنسی، با قراردادن فک‌ها و دندان‌های موجود در فک بالا، در یک محل مناسب به رفع مشکلات مختلفی کمک می‌کند. که می‌توان به موارد زیر اشاره نمود : 

برطرف شدن مشکل در تلفظ کلمات و تکلم

جلوگیری از بروز مشکلات و بیماری‌های گوارشی با برطرف کردن مشکل در جویدن و هضم مواد غذایی

به وجود آمدن تقارن، تناسب و زیبایی در چهره و صورت

رفع نافرمی لب‌ها و بینی

زیباسازی لبخند

ارتقای سطح بهداشت و سلامت دهان و دندان‌ها

جلوگیری از ایجاد پوسیدگی دندان

بهبود تنفس بیمار

ارتودنسی فک بالا به چه افرادی توصیه می‌شود؟

هر کدام از اقدامات درمانی و زیبایی دندانپزشکی، در موارد خاصی کاربرد دارند و درصورتی‌که به‌اشتباه روشی را انتخاب کنید، نتیجه مطلوبی از آن نمی‌گیرید. مرتب‌کردن دندان‌های به‌هم‌ریخته و عقب بردن فک بالا و دندان‌های بیرون‌زده، اصلی‌ترین هدف انجام ارتودنسی یک فک است. علاوه بر این، ارتودنسی دندان فک بالا در موارد دیگری نیز توصیه می‌شود که در این بخش به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

 اگر کودک شما قبل از زمان موعد، دندان‌های شیری خود را از دست دهد، مجبور می‌شوید که این روش درمانی را امتحان کنید.

در صورت واردشدن آسیب با ترومای شدید به فک بالا

رعایت‌نکردن بهداشت دهان و دندان، آسیب‌های جدی به دندان وارد می‌کند که با استفاده از ارتودنسی می‌توان آن‌ها را حل کرد.

بروز پوسیدگی‌های خفیف تا شدید در دندان‌های دائمی و حتی شیری، غذاخوردن را برای افراد سخت‌تر می‌کند.

در برخی از افراد، ساختار استخوان فک بالا به خاطر ناهنجاری‌های ژنتیکی نامرتب شده است که این مشکل به‌راحتی با انجام ارتودنسی دندان فک بالا برطرف می‌شود.

و نکته مهمی که می توان به آن اشاره کرد این است که این روش قابل انجام در همه بیماران نبوده و تصمیم به ارتودنسی یک فک باید با توجه به نوع روابط دندانی و فکی که در تشخیص متخصص ارتودنسی است انجام گیرد. درغسر این صورت نیاز به قراردادن براکته بر روی دندانهای هر دو فک خواهد بود.

بهترین سن برای انجام ارتودنسی

باتوجه‌ به گفته دندانپزشکان، سن مناسب برای ارتودنسی چه برای فک بالا چه فک پایین، قبل از سن بلوغ است. با این‌حال امروزه شاهد پیشرفت بسیار زیادی در خصوص تجهیزات و علم دندانپزشکی بوده‌ایم و افراد در سن بزرگسالی نیز می‌توانند این کار را انجام دهند؛ با این تفاوت که مدت‌زمان ارتودنسی کمی طولانی‌تر می‌شود..

هزینه ارتودنسی فک بالا

هزینه ارتودنسی برای هر بیمار، کاملاً متفاوت است. در بحث هزینه‌ها فاکتورهای مختلفی دخالت دارند؛ به همین دلیل نمی‌توان قیمت مشخصی برای این نوع ارتودنسی مشخص کرد. مهم‌ترین فاکتورهایی که در تعیین هزینه ارتودنسی فقط فک بالا دخیل هستند را در لیست زیر می‌بینید : شدت نامنظمی‌ها  |   سن فرد مراجعه‌کننده  |  طول درمان  |  نوع ارتودنسی که بیمار انتخاب می‌کند  |   دستمزد دندانپزشک | همچنین اگر دندان‌های فرد پیش از نصب ارتودنسی یا بعد از طول درمان، دچار پوسیدگی یا جرم باشد، هزینه ترمیم و جرم‌گیری نیز به هزینه ارتودنسی اضافه خواهد شد. اما در یک نگاه کلی، می‌توان ادعا کرد که هزینه ارتودنسی فک بالا، بسیار کمتر از ارتودنسی کل دندان‌ها خواهد بود.